Khí hậu mát mẻ, Pù Luông những năm trở lại đây như “viên ngọc xanh” nơi núi rừng miền Tây Thanh Hóa, được ví như “cô gái ngủ trong rừng” vừa được đánh thức. Mùa lúa chín, những thửa ruộng bậc thang ở Pù Luông vàng ruộm, làm say lòng du khách khi ghé thăm nơi đây.
 |
| Những mảnh ruộng bậc thang hiện lên như bức tranh thuỷ mặc vào sáng sớm ở Phù Luông. |
Vườn quốc gia Pù Luông là khu bảo tồn thiên nhiên thuộc phía Tây Bắc tỉnh Thanh Hóa. Khu bảo tồn có diện tích 17,662ha, trong đó 3/4 là rừng nguyên sinh; được nối liền với phần đuôi của vườn quốc gia Cúc Phương bằng hai dãy núi đá vôi màu xám chạy song song, ở giữa là những thung lũng lúa.
Cách Mai Châu khoảng 80km, Pù Luông là điểm đến mới chưa được khai thác và cũng chưa được biết đến rộng rãi. Cũng bởi lẽ đó, vẻ đẹp núi rừng Pù Luông vẫn giữ nguyên vẻ hoang sơ, giản dị.
Nếu như Mai Châu những năm gần đây đã dần trở nên quá tải khách du lịch vào những mùa hoa nở thì Pù Luông là địa danh lý tưởng cho du khách tìm đến khám vẻ đẹp mộc mạc, nguyên sơ của núi rừng Tây Bắc.
Pù Luông thuộc địa phận hai huyện Quan Hóa và Bá Thước (tỉnh Thanh Hóa), nơi đây được thành lập năm 1999 với diện tích 17.662ha. Trong đó 13.320ha là khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, còn lại 4.343ha là khu vực phục hồi sinh thái. Tên gọi Pù Luông được đặt theo tiếng của đồng bào dân tộc Thái có nghĩa là đỉnh núi cao nhất trong vùng. Pù Luông được đánh giá là khu bảo tồn thiên nhiên có giá trị khoa học, kinh tế - xã hội và du lịch sinh thái. Cùng với Pù Hu, rừng ở khu vực Pù Luông đóng vai trò quan trọng trong việc phòng hộ đầu nguồn sông Mã ở tỉnh Thanh Hóa.
Pù Luông với những thửa ruộng bậc thang, núi rừng hoang sơ cùng nếp nhà giản dị nép mình bên sườn đồi từ lâu đã là miền đất hứa của các phượt thủ thích khám phá. Đến với Pù Luông, du khách sẽ thực sự được hòa nhập vào thiên nhiên phóng khoáng, ngủ trong những căn nhà sàn, tách biệt hẳn với thế giới hiện tại. Không có internet, thậm chí một số nơi còn không có cả điện thoại, cư dân sinh sống ở đây chủ yếu là người dân tộc Thái, vô cùng hiếu khách.
Thời điểm tuyệt nhất để đến thăm Pù Luông là khoảng tháng 6 và tháng 10, khi lúa rộ chín vàng trên các thửa ruộng bậc thang bên sườn đồi, điểm tô cho thảm xanh Pù Luông nét vẻ trù phú, yên bình và thơ mộng. Tuy nhiên, du khách có thể đến đây vào bất cứ mùa nào trong năm để thư giãn cùng không gian mát mẻ, quanh năm sương mù bao phủ ở một số bản vùng cao.
Theo những con đường mòn, du khách sẽ tới được các bản Hiêu, Đôn, Kho Mường…, tại đó những nếp nhà sàn thanh bình nằm sát bên nhau, bao bọc xung quanh là những thửa ruộng bật thang tuy không trải dài tới chân trời như Mù Căng Chải song lại có một vẻ đẹp riêng, khiêm nhường, giản dị. Cư dân trong bản nhiều người không nói thông thạo tiếng phổ thông, các dịch vụ du lịch còn rất ít, chính điều này lại tạo nên sức hấp dẫn cho Pù Luông, khi mà những địa danh như Mai Châu, Hòa Bình, Mù Căng Chải… đã quá đông khách du lịch.
Hành trình được yêu thích nhất khi tới Pù Luông là đi bộ xuyên qua vùng lõi khu bảo tồn, cắm trại ngủ qua đêm ở làng Đôn, tận hưởng vẻ đẹp thanh bình của dòng suối Chăm, chảy giữa thung lũng xã Ban Công và huyện Bá Thước. Trong khi các vùng núi khác gần như đã không còn thấy xuất hiện các cọn nước thì tại đây cọn nước vẫn ngày đêm cần mẫn quay tròn, đưa nước từ sông lên những dòng kênh đào nhỏ và theo hệ thống dẫn nước bằng tre đổ về những vạt ruộng xa.
Trong những ấn phẩm du lịch, Pù Luông được giới thiệu là vùng sinh thái - nơi sinh tồn của hơn 1.540 loài thực vật và hơn 900 loài động vật. Trong đó, có nhiều loài động, thực vật quý hiếm được đưa vào sách đỏ thế giới như: vọoc xám, báo gấm, sơn dương, gấu đen châu Á, thông Pà Cò, nghiến, lan hài, kim tuyến đá vôi,… Đặc biệt, hang Kho Mường là địa hình nổi bật nhất trong quần thể hang động tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Những khối nhũ đá vôi có tuổi đời tới 250 triệu năm, hệ thống sông suối chảy trong lòng hang tạo ra sự kết nối giữa các thung lũng lòng chảo là những điểm đặc biệt tại hang Kho Mường. Đi sâu vào hang, du khách được chiêm ngưỡng những khối đá, nhũ đá với các hình thù kì lạ như hình người, hình cây, mãnh thú… đủ các màu sắc khác nhau, mờ mờ ảo ảo sống động vô cùng. Hang là nơi trú ngụ của nhiều loài dơi, chúng ở đây trong suốt năm. Trong hang dơi còn có một bãi đất trống rất rộng trông như một sân bóng chuyền tự nhiên, đây là một điều bất ngờ dành cho những du khách đi hết các lối nhỏ trong lòng hang.
Bên cạnh đó, hệ thống đá Karst của hệ sinh thái đá vôi trong các hang động tại đây cũng vô cùng kỳ vĩ. Ngoài ra, một điểm nữa không thể không nhắc đến, đóng góp phần lớn vào việc tạo nên sức hút cho Pù Luông đó chính là bản sắc văn hóa riêng của đồng bào dân tộc Thái.
Đặc sản của Pù Luông cũng như nhiều khu vực tại vùng rừng núi Tây Bắc có canh rau đắng, gà thả đồi, vịt thả suối, rượu cần… Tuy không phải quá đa dạng, khác biệt nhưng thực phẩm tươi sạch, được nuôi thả tự nhiên nên vô cùng hấp dẫn du khách.
MINH LONG