“Tôi yêu cầu các bộ trưởng, chủ tịch UBND các địa phương quán triệt tới cán bộ mình là tập trung chăm lo Tết cho người dân, chứ đừng lo đi biếu xén cấp trên!” Đó là một trong những thông điệp quan trọng được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại nhiều lần khi kết luận cuộc họp Chính phủ trực tuyến với các địa phương chiều 28-12 vừa qua. “Tinh thần là tập trung lo Tết cho nhân dân chứ không phải lo cho cán bộ cấp trên”. Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh.
Đây không phải là lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo nghiêm cấm các bộ, ngành, địa phương không được nhận quà Tết. Từ nhiều năm nay, mỗi lần Tết đến, người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu tất cả hệ thống hành chính không chúc Tết lãnh đạo, không biếu xén, không phong bao, phong bì mà tập trung chăm lo Tết cho nhân dân.
Người dân đồng tình với thái độ quyết liệt của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đối với việc biếu xén dịp Tết tuy vậy cũng có chút băn khoăn, liệu các bộ, ngành, địa phương có nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của người đứng đầu Chính phủ và đâu là cơ chế giám sát - thậm chí xử phạt hành vi ẩn dưới cái vỏ bọc mỹ miều: “quà Tết”?
Còn những “lăn tăn” trên là bởi, từ năm 2007 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định về quy chế nhận quà, tặng quà và nộp lại quà tặng; năm 2012 Ban Bí thư Trung ương Đảng đã có chỉ thị cấm dùng tiền công quỹ, ngân sách để biếu quà cấp trên; Luật Phòng chống tham nhũng cũng đã quy định tặng quà giá trị bao nhiêu thì phạm tội đưa và nhận hối lộ với những khung hình phạt nghiêm khắc. Thế nhưng, việc biếu tặng quà Tết những năm qua vẫn cứ diễn ra, nhiều người đã lợi dụng văn hóa truyền thống để đưa vào đó những tư lợi cá nhân, những món quà Tết “độc và đắt” từ vài chục đến vài trăm triệu đồng vẫn có cách đi đến những địa chỉ cần đến. Mỗi dịp cuối năm, đường phố Hà Nội chật cứng xe biển xanh từ các địa phương đổ về tặng quà Tết lãnh đạo các bộ, ngành, ở các địa phương cũng diễn ra tình cảnh tương tự.
“Không biếu xén, không phong bao, phong bì” mỗi khi Tết đến Xuân về vốn là tâm nguyện của cán bộ công chức và nhân dân. Mọi người vẫn muốn làm như thế nhưng lại “không tự chủ được” khi những năm gần đây, nét văn hóa tặng quà Tết - chủ yếu mang giá trị tinh thần, thể hiện sự quan tâm, quý trọng bị biến tướng, trở thành dịp để “bôi trơn” mong được quan tâm cất nhắc, thăng tiến… theo kiểu “bà đưa chân giò ông thò chai rượu”.
Trong một cuộc tiếp xúc với báo chí, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đề nghị báo chí và nhân dân giám sát việc thực hiện chỉ đạo trên của Thủ tướng dịp Tết này. Đây cũng là một cách để thực hiện Chính phủ liêm chính, hành động, kiến tạo mà Thủ tướng đã đề ra. Tuy còn nhiều băn khoăn, dư luận hy vọng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ sẽ được thực hiện nghiêm túc.
“Tôi yêu cầu các bộ trưởng, chủ tịch UBND các địa phương quán triệt tới cán bộ mình là tập trung chăm lo Tết cho người dân, chứ đừng lo đi biếu xén cấp trên!”. Yêu cầu đó của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc một lần nữa thể hiện quyết tâm của Chính phủ nói chung và của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói riêng trong việc xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hướng về người dân và doanh nghiệp. Quyết tâm đã có nhưng cách tổ chức thực hiện như thế nào, cơ chế giám sát ra sao mới là quan trọng. Tất nhiên, để dẹp nạn biếu xén quà Tết tận gốc, cần phải xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, ở đó hiệu quả công việc phải được đặt lên hàng đầu, chứ không phải mối quan hệ họ hàng, “ê-kíp” hay giá trị của quà tặng.
Tăng cường cơ chế giám sát quyền lực, ngăn ngừa nạn lạm quyền, lộng quyền, xây dựng nền hành chính năng động, trách nhiệm, cán bộ lãnh đạo gương mẫu không nhận quà và thực hiện nghiêm quy định trách nhiệm nêu gương thì tệ biếu xén trong dịp lễ, Tết sẽ được ngăn chặn và lâu dần sẽ hình thành nên ý thức trong mỗi cán bộ, người dân.
“Lo Tết cho nhân dân, không phải lo Tết cho cán bộ cấp trên!”. Đồng lòng thực hiện nghiêm lời yêu cầu đó của người đứng đầu Chính phủ, mọi người dân, nhất là các hộ gia đình nghèo, cận nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng thiên tai, bão lũ, gia đình chính sách đều có Tết đầm ấm, yên vui.
NGUYỄN TRIỆU HẢI