Bàn giải pháp giảm rác thải đại dương

Tại Côn Đảo, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam vừa phối hợp với Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) tổ chức Hội thảo "Hợp tác bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế đảo" và tổng kết Dự án "Giảm thiểu rác thải đại dương tại Việt Nam".

Chương trình được tổ chức với mong muốn phát triển hài hòa giữa kinh tế, môi trường và bản sắc văn hóa vì tương lai bền vững cho các đảo Việt Nam. Đây vừa là tiền tiêu bảo vệ Tổ quốc, vừa là trụ cột trong chiến lược phát triển quốc gia theo hướng biển.

Ông Nguyễn Đức Toàn, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh:Lê Bình

Tại hội thảo do Cục Biển và Hải đảo Việt Nam tổ chức, ông Nguyễn Đức Toàn, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho biết, Việt Nam hiện có hơn 3.000 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó nhiều huyện đảo như đường Côn Đảo, đường Phú Quốc, đường Lý Sơn, đường Cô Tô… đang nổi lên như các cực tăng trưởng mới. Các đảo này mang vai trò đa chiều, từ phòng thủ quốc gia, giao thương quốc tế đến phát triển du lịch sinh thái, nuôi trồng thủy sản, năng lượng tái tạo, hàng hải và logistics.

Đáng chú ý, nhiều vùng đảo là nơi tập trung các hệ sinh thái biển quan trọng như rạn san hô, cỏ biển và rừng ngập mặn – được ví như “lá phổi xanh” của đại dương. Những hệ sinh thái này không chỉ giúp duy trì nguồn lợi thủy sản mà còn góp phần hấp thụ khí nhà kính, giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu.

Định hướng phát triển không gian biển quốc gia đã được xác lập rõ trong Nghị quyết 36-NQ/TW của Trung ương và Nghị quyết 139/QH15 của Quốc hội, giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050. Theo đó, kinh tế đảo cần được phát triển theo hướng liên kết vùng, kết nối đảo với đất liền và giữa các đảo với nhau, thay vì triển khai cục bộ, manh mún.

Tuy nhiên, thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa tại nhiều khu vực biển, đảo vẫn đang ở mức đáng lo ngại. Dù một số biện pháp phân loại, thu gom đã được triển khai, lượng rác thải nhựa trôi nổi ra biển vẫn rất lớn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến du lịch, hoạt động nuôi trồng thủy sản và đời sống của ngư dân.

Lực lượng chức năng thu gom rác đại dương tại Vườn Quốc gia Côn Đảo.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng cho rằng, muốn phát triển kinh tế đảo một cách bền vững, cần nhanh chóng hình thành mạng lưới liên kết giữa các địa phương ven biển và huyện đảo, từ đó tạo nên một hệ sinh thái phát triển dựa trên nền tảng “kinh tế xanh - môi trường sạch - quốc phòng vững mạnh”.

Hội thảo hợp tác bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế biển cũng tập trung vào các giải pháp giảm rác thải nhựa đại dương như: nhân rộng mô hình kinh tế tuần hoàn, phù hợp điều kiện từng đảo; kiểm soát và giảm thiểu rác thải nhựa từ gốc, nghĩa là từ khâu sản xuất, tiêu dùng đến thu gom; thiết lập cơ chế chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và nguồn lực giữa đảo với đất liền để tạo thành chuỗi giá trị biển hiệu quả; cải thiện sinh kế, đời sống người dân đảo bởi họ chính là “cột mốc sống” giữ gìn chủ quyền biển đảo Tổ quốc.

Tin, ảnh: QUANG VŨ