Ngày 21-1, Thủ tướng Anh Theresa May đang cân nhắc sửa đổi thỏa thuận Thứ Sáu tốt lành (Good Friday) ký năm 1998 vốn giúp chấm dứt tình trạng bạo lực kéo dài 30 năm tại vùng Bắc Ireland để tìm ra một lối thoát cho tiến trình Brexit, hiện đang bế tắc.
 |
| Thủ tướng Anh Theresa May. (Nguồn AFP) |
Theo thỏa thuận Thứ Sáu tốt lành, các điểm kiểm tra biên giới giữa hai vùng trên đảo Ireland đều bị dỡ bỏ và vùng Bắc Ireland được điều hành theo cấu trúc chia sẻ quyền lực giữa phe ủng hộ Cộng hòa Ireland và phe ủng hộ Vương quốc liên hiệp Anh với cơ quan lập pháp có sự đại diện của cả hai phe. Thỏa thuận này đã giúp chấm dứt cuộc xung đột về vấn đề qui chế lãnh thổ của Bắc Ireland từ năm 1968 tới 1998 tại vùng lãnh thổ này, vốn khiến khoảng 3.500 người thiệt mạng.
Những thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh Brexit rơi vào trạng thái mất phương hướng sau khi thỏa thuận Brexit bị Hạ viện Anh bác bỏ với số phiếu phản đối áp đảo trong cuộc bỏ phiếu hôm 15-1 vừa qua. Hầu hết các ý kiến chỉ trích nhằm vào điều khoản “rào chắn” giúp tránh thiết lập một đường biên giới cứng giữa vùng Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland.
Hiện Thủ tướng Anh đang nỗ lực cứu vãn thỏa thuận này bằng các hoạt động đàm phán liên đảng khi chỉ còn khoảng 10 tuần trước khi Brexit thực sự diễn ra vào cuối tháng 3 tới. Các kịch bản được nhắc tới nhiều nhất lúc này là một Brexit không thỏa thuận gây nhiều thiệt hại sẽ diễn ra hoặc trưng cầu ý dân lần 2 để hủy bỏ Brexit.
Cũng có lời kêu gọi rằng Chính phủ Anh nên để Quốc hội quyết định hướng đi tiếp theo cho Brexit. Tuy nhiên, ngày 20-1, Bộ trưởng Thương mại Anh Liam Fox đưa ra lời cảnh báo với những nghị sỹ được cho là đang cố tìm cách kiểm soát tiến trình rối rắm này. Nhấn mạnh thỏa thuận Brexit hiện tại có nền tảng thỏa thuận tốt nhất để thực hiện nguyện vọng của người dân Anh trong cuộc trưng cầu ý dân hồi năm 2016 về vấn đề Brexit và Quốc hội, với trách nhiệm phục vụ nhân dân, cần phải đảm bảo nguyện vọng của người dân được thực hiện.
Theo kế hoạch, Thủ tướng May trong ngày 21-1 sẽ trở lại Quốc hội để trình bày về “kế hoạch B” thay thế cho thỏa thuận đã bị Hạ viện “khước từ”.
LÊ ÁNH