Cứ vào dịp cuối của năm với bao công việc bận rộn, khi trở về trên các ngả đường đông đúc của phố thị, những ca khúc Mùa Giáng Sinh vẳng ra từ các quán café, các trung tâm mua sắm… lại khiến lòng người nao nao trong tiết trời se lạnh. Giáng Sinh đã trở thành một ngày Lễ hội mang tính văn hóa cộng đồng, không chỉ của những tín đồ đạo Thiên Chúa. Vì thế, những bài hát cho mùa Giáng sinh cũng mang theo tất cả những câu chuyện buồn vui của phận người.
 |
| Nhạc sĩ Nguyễn Vũ, tác giả của Bài Thánh ca buồn. |
BÀI THÁNH CA BUỒN - CA KHÚC VIỆT BẤT HỦ
Lễ Giáng sinh du nhập từ Tây phương, nhưng cũng không hiếm những bài hát về Giáng sinh của các nhạc sĩ Việt Nam đã ghi dấu trong lòng bao thế hệ người nghe. Nổi bật, có lẽ phải kể đến ca khúc Bài Thánh ca buồn của nhạc sĩ Nguyễn Vũ. Bài hát được tác giả viết một mạch trong 2 giờ đồng hồ (10-1972) và đã được hãng đĩa Sơn Ca mua độc quyền. Mặc dù trong tên bài có chữ “thánh ca” nhưng thực chất đây là một bản tình ca. Dù trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, bài hát vẫn là một trong những nhạc phẩm hay nhất trong mùa Giáng sinh với nhiều thế hệ người Việt: “Bài thánh ca đó còn nhớ không em/Noel năm nào chúng mình có nhau…”. Mở đầu nhạc phẩm, lời “vào chuyện” đã khiến người nghe “tan chảy” vào kỷ niệm của riêng mình. Trong đời mỗi người, ai mà chẳng có ít nhất một mối tình để mà nhung nhớ, để mà tiếc nuối và chênh chao mỗi độ giao mùa?
“Long lanh sao trời đẹp thêm môi mắt/Áo trắng em bay như cánh thiên thần/Ngọt môi hôn dưới tháp chuông ngân”. Chỉ đôi nét phác thảo, bức tranh “đêm Noel” của đôi lứa ngập tràn hạnh phúc với những hình tượng khá hiện đại dù ca khúc viết từ năm 1972: Môi mắt long lanh trong ánh sao trời, nụ hôn ngọt ngào dưới tháp chuông ngân… Nhưng rồi dẫu có “Cùng nhau quỳ dưới chân Chúa cao sang/Xin cho đôi mình suốt đời có nhau” thì duyên phận vẫn không như lời nguyện cầu của mùa Giáng Sinh năm ấy, bởi “Em qua cầu xác pháo bay sau” để cho một nửa còn lại cứ “Bao nhiêu đêm Chúa xuống dương gian/Bấy nhiêu lần anh nhớ người yêu!”.
 |
| Ca sĩ Thái Châu, người đầu tiên trình bày bài hát Bài Thánh ca buồn. |
Nhạc sĩ Nguyễn Vũ kể lại hoàn cảnh sáng tác Bài thánh ca buồn như sau: “Thuở ấy, tôi là một cậu bé 14 tuổi, ngày ngày đi lễ ở nhà thờ Con Gà (Đà Lạt), sở dĩ tôi “chịu khó” đi lễ bởi vì phát hiện ra một cô gái rất xinh và ngoan đạo, mỗi ngày vẫn ngang qua ngõ nhà tôi để đến nhà thờ. Tôi cứ lặng lẽ theo sau cô ấy nhiều lần cho đến một hôm đúng ngày lễ Giáng sinh, trời mưa lất phất khiến cả hai không hẹn mà tình cờ cùng núp dưới mái hiên”.Những xúc cảm trong lần “hạnh ngộ” ấy mạnh mẽ đến độ để nhạc sĩ chắp bút nên ca khúc bất hủ Bài thánh ca buồn. Ca sĩ Thái Châu là người đầu tiên hát bài hát này và ngay sau đó, nó trở thành ca khúc “hot” nhất trong mùa Giáng sinh năm đó - Nhạc sĩ Nguyễn Vũ hồi tưởng.
NHỚ NHỮNG GIÁNG SINH ĐÃ QUA
Ngoài ra, còn có những bài hát cho Mùa Giáng Sinh được rất nhiều ca sĩ nổi tiếng lựa chọn như: Con Quỳ Lạy Chúa Và Lời Người Ngoại Đạo của cố nhạc sĩ Phạm Duy, phổ thơ Nhất Tuấn “Con quỳ lạy Chúa trên trời/sao cho con lấy được người con yêu/Bây giờ con đã gặp chàng/không giàu, không đẹp, không màng lợi danh/Chúng con hai mái đầu xanh/chấp tay khấn nguyện trung thành với nhau” - Có lẽ trước Chúa hài đồng, trước khoảnh khắc thiêng liêng của vạn vật, tình yêu đã được gọi tên đúng nghĩa nhất bằng cảm xúc chân thực của hai trái tim trong trắng. Hai Mùa Noel của nhạc sĩ Đài Phương Trang cũng là một trong những ca khúc được nhiều người nghe mỗi dịp Giáng sinh về. Ca khúc ra đời cách đây hơn 40 năm, kể về câu chuyện tình của một chàng trai với một cô gái. Tình yêu và ước nguyện của họ được bắt đầu vào một đêm Giáng sinh đầy lãng mạn khi cả hai cùng đến nhà thờ để thề nguyện. Thế nhưng, đó cũng là lần đầu tiên và duy nhất chàng trai được quỳ cạnh người mình yêu trong đêm Noel, bởi không hiểu vì lý do gì, mối tình đẹp đó đã tan vỡ để lại bao khổ đau, tiếc nuối. Nhưng nay, mùa Noel đến rồi: “Từng đêm anh vẫn nguyện cầu/Cầu cho ta mãi yêu nhau/Đêm nay giáo đường vang tiếng kinh cầu/Nơi xưa mình anh đứng/Không thấy bóng em đâu”.
Chợt có chút liên tưởng đến nhạc phẩm kinh điển Last Christmas do George Michael sáng tác năm 1984: “Last christmas, I gave you my heart/But the very next day, you gave it away”(Mùa giáng sinh trước, anh trao em cả trái tim/Nhưng chỉ vài ngày sau đó, em đã vứt bỏ tất cả). Tại nhiều nước Âu Mỹ, đĩa đơn ca khúc này liên tiếp vào danh sách các sản phẩm âm nhạc bán chạy nhất mọi thời đại mùa Giáng sinh, dù tác giả đã bất ngờ ra đi để lại nhiều tiếc thương cho người hâm mộ.
Có lẽ những bài hát trong bối cảnh “thất tình Mùa Giáng Sinh” luôn neo vào lòng người nghe nhiều xúc cảm như chính những cung bậc của cuộc sống: có hạnh phúc và buồn đau, có gặp gỡ và chia ly để tâm hồn người được thăng hoa trong những hoài niệm đẹp… Những nỗi buồn ấy không khiến người ta bi lụy, tuyệt vọng mà lại khởi đầu, nuôi dưỡng những hy vọng mới trong khoảnh khắc giao mùa của một năm cũ sắp qua, đón đợi một năm mới đến…
VŨ THANH HOA